سکوت سوزناک و سرد سحرگاهی محله اگرچه با گریه‌های ممتد و جیغ‌های بریده بریده‌اش شکسته و زن جوان را کلافه کرده، اما همین گریه‌های گاه و بی‌گاه گرمابخش خانه‌ای سوت و کور در حاشیه اردبیل شده است.
مغانه آنلاین- سه شنبه۱۷-۱۱-۱۴۰۲
بی‌قراری نوزادی که تنها چند ماه از تولدش گذشته، مادر جوان را بر آن داشته تا اندکی پس از طلوع آفتاب جمعه با چهره‌ای رنگ پریده با سرعت خود را به نزدیک‌ترین مرکز بهداشت برساند؛ مادری پریشان خاطر که از اذان صبح نتوانسته اشک‌های نوزادش را مرهمی باشد؛ نو رسیده‌ای که پس از حدود ۱۰ سال سکوت خانه سوت و کورشان را شکسته و گرمابخش زندگی مشترک ۱۰ ساله‌شان شده است.
می‌گوید، پزشک پس از معاینه تشخیص سرماخوردگی داده و التهاب گلو را عامل بی‌قراری نوزاد دانسته که با یک قلم دارو قابل برطرف شدن است؛ به نظر می‌رسد کمی آرام شده باشد اما همچنان نگرانی در پشت نگاهش موج می‌زند صورت نوزاد را با چادر سیاهش می‌پوشاند و گوشه‌ای از آن را با دندان می‌گیرد، سپس در حالی که نسیم صبحگاهی چادرش را در هوا به رقص درمی‌آورد، راهی می‌شود اما پس از چند گام دوباره می‌ایستد.
حتی لبخند تصعنی که روی صورتش ماسیده هم نتوانسته آن استرس دم صبح و نگرانی مادرانه‌اش را بپوشاند؛ رو به دیوار کرده و در حالی که با یک دست به سختی نوزادش را در آغوش کشیده و به سینه می‌فشرد، با دست دیگر تلفن همراه را از جیب درمی‌آورد و با اینکه خودش تازه مادر شده است اما اول صبحی سراغ نخستین کسی که می‌رود، مادرش است؛ کمی طول می‌کشد ولی در نهایت جواب می‌گیرد و به درخواست برای کمک به نگهداری چندساعته نوه‌اش تا هنگام بازگشت همسرش از سر کار پاسخ مثبت می‌دهد.
گویی کمی خیالش راحت و دلش آرام شده باشد، با گام‌هایی استوارتر از دقایقی قبل دوباره حرکت در مسیر بازگشت را از سر می‌گیرد و می‌گوید که خانه خیلی دور نیست و می‌تواند حین مصاحبه پس از مدت‌ها کمی پیاده‌روی کند و پولی هم پس‌انداز شود.
همسرش کارگر است، زندگی‌شان با سختی می‌گذرد و نوزادی هم که در آغوش دارد، به گفته خودش تنها ثمره زندگی مشترکشان است که پس از تحمل سال‌ها مرارت و با حقوقی بخور نمیر شب‌ها را به صبح رساندن، در نهایت با کلی قرض و وام و حدود ۲ سال رفت و آمد و آزمایش، پا به دنیا گذاشته است.
نگاهی به چهره نوزادی که در آغوشش آرام گرفته می‌اندازد و می‌گوید: از وقتی که فرزند نخست‌مان و در واقع تنها فرزندمان به دنیا آمده، به کل خواب و خوراک را از خودم و همسرم گرفته و حتی مادرم و مادر همسرم را هم درگیر کرده است.
سپس کمی درنگ می‌کند و لبخندی که از رضایت بر لبانش نقش می‌بندد، ادامه می‌دهد: با این حال خدا را شکر، البته فکر نمی‌کردم این همه مشکل و هزینه داشته باشد اما وقتی به گذشته نگاه می‌کنم، می‌بینم که ارزشش را داشته است و اگر خدا بخواهد و کمی دست و بالمان بازتر شود، خودم و همسرم دوست داریم فرزند دیگری هم داشته باشیم.
می‌گوید با یکی از کارکنان مرکز درمان ناباروری طی مدت حدود ۲ سال مراجعه‌اش ارتباط نزدیکی پیدا کرده است و از این رو قرار بود امروز به بهانه مصاحبه به آنجا هم سری بزند و نوزاد را هم معاینه‌ای بکنند؛ مرکزی که همان اوایل صبح حدود ۱۵ نفری در سالن انتظارش در صف پذیرش و معاینه یا مشاوره هستند.
اینها بخشی از اظهارات یکی از مراجعان بومی مرکز خدمات تخصصی درمان ناباروری قفقاز در اردبیل است که درخواست خبرنگار ایرنا برای همراهی چند دقیقه‌ای و مصاحبه با شرط منتشر نشدن نامش را پذیرفت؛ بانویی که پس از نزدیک به یک دهه زندگی مشترک و بچه‌دار نشدن، در نهایت به اتفاق همسرش تصمیم گرفتند روشی را امتحان کنند که برای نخستین بار از سوی پژوهشگران رویان در کشور به انجام رسید.
روشی که نیازمند برخی مراقبت‌های ویژه حتی از نظر خوراکی و دارویی در دوران پیش از بارداری و هنگام دریافت جنین بوده و با هزینه‌های جانبی برایشان از کف ۲۰۰ میلیونی ریالی، بیش از ۶۰۰ میلیون ریال صرف شده است اگرچه بر اساس تورم سالانه و شرایط هر زوج همچنین خدمات و روش‌های درمانی که دریافت می‌کنند، هزینه‌ها متغییر بوده و رقم مورد اشاره دقیق نیست.
این زوج حدود ۴۰ ساله تنها یکی از ده‌ها موردی هستند که روزانه به این مرکز مراجعه و خدمات متنوعی دریافت می‌نمایند؛ مجموعه‌ای که برای کمک به تحقق آرزوی پدر و مادر شدن زوج‌های نابارور منطقه، استان‌های همجوار و حتی کشورهای همسایه زیر نظر جهاد دانشگاهی واحد اردبیل در سال ۱۳۸۹ گشایش یافته است.
نخستین نوزادی که با کمک متخصصان مرکز درمان ناباروری قفقاز اردبیل به دنیا آمد، با نام «محمد» به روش درمانی آی‌وی‌اف سال ۱۳۹۲ پا به عرصه وجود گذاشت و از آن زمان تاکنون، کادر درمانی این مرکز رویاهای صدها و صدها زوج نابارور ایرانی و خارجی را محقق کرده‌اند.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در مورد خدمات این مرکز تشریح کرد: این مجموعه تخصصی که در راستای فراهم کردن زمینه مراقبت‌های درمانی و بهداشت باروری برای زوج‌ها و کمک به رونق صنعت گردشگری استان در بخش سلامت راه‌اندازی شده، شامل بخش‌های تشخیصی و درمانی از جمله کلینیک زنان و زایمان و نازایی، کلینیک مردان، آزمایشگاه تشخیص طبی مجهز به بخش‌های هورمون‌شناسی، هماتولوژی، آندرولوژی، بیوشیمی، ایمونولوژی، سرولوژی و میکروب‌شناسی، آزمایشگاه ژنتیک پزشکی، آزمایشگاه جنین‌شناسی (ART)، بخش جراحی محدود و سرپایی مشاوره مامایی، مشاوره ژنتیک، مشاوره تغذیه و مشاوره روانشناسی است.
حسام رسولی در پاسخ به پرسش ایرنا در مورد خدمات قابل ارائه در مرکز قفقاز افزود: انجام روش‌های درمان ناباروری و لقاح آزمایشگاهی شامل آی‌یوآی (IUI)، آی‌وی‌اف (IVF) و آی‌سی‌اس‌آی (ICSI) با استفاده از جدیدترین امکانات و تکنیک‌های آزمایشگاهی، سونوگرافی و اتاق عمل در تشخیص و درمان ناباروری و بهره‌گیری از تکنیک‌های آزمایشگاهی لیزر هچینگ (Laser Hatching) برای افزایش شانس لانه‌گزینی جنین در رحم بخشی از قابلیت‌های مرکز است.
وی با بیان اینکه مرکز درمان ناباروری قفقاز، نمایندگی بانک خون بندناف پژوهشگاه رویان در اردبیل را نیز داراست، بیان کرد: فریز و نگهداری جنین، تخمک و اسپرم به مدت طولانی، روش نمونه‌گیری میکرو تی‌ایی‌اس‌ایی (TESE) و پی‌ایی‌اس‌ای (PESA)، استفاده از انکوباتورها (Gas) جهت نگهداری جنین در آزمایشگاه، تکنیک‌های عکس‌برداری و فیلم‌برداری از مراحل لقاح و جنین، فریز و نگهداری اسپرم، تخمک و جنین از دیگر قابلیت‌های این مرکز است.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل در پاسخ به پرسشی در مورد تعداد مراجعان و خروجی فعالیت‌های مرکز درمان ناباروری قفقاز نیز به تشکیل پرونده پزشکی برای بیش از ۳۵ هزار مراجعه‌کننده اشاره داشت و از درمان موفقیت‌آمیز افزون بر ۲ هزار و ۷۰۰ زوج نابارور و تولد بیش از یک هزار نوزاد با تلاش متخصصان و استفاده از روش‌های درمانی مختلف و جدید از ابتدای تاسیس مرکز تاکنون خبر داد.
وی در مورد فعالیت‌های شاخص این مرکز به ارتقای خدمات درمان از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ از جمله بهره‌گیری از پی‌آرپی (PRP) تخمدانی و رحمی، بلاستوسیست، دی‌اف‌آی و لنفوسیت‌تراپی به منظور افزایش شانس لانه‌گزینی جنین در رحم، استفاده از روش پی‌آرپی برای درمان شکست مکرر لانه‌گزینی و اندومتر نازک، راه‌اندازی کلینیک مشاوره تغذیه، راه‌اندازی کلینیک آندومتریوز، راه‌اندازی بخش لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی اشاره کرد.
رسولی همچنین تقویت امکاناتی از جمله ارتقای تجهیزات برای راه‌اندازی پی‌جی‌دی (PGD)، خریداری سِت کامل دستگاه میکرو-اینجکشن برای آزمایشگاه جنین‌شناسی، خریداری انکوباتور ایستاده برای جنین‌شناسی، خریداری دستگاه الکترو-شوک برای اتاق عمل، خریداری ۲ دستگاه مانیتورینگ قلبی ریوی برای اتاق عمل، خرید لوازم جانبی دستگاه هیسترسکوپی و انجام عمل‌های هیسترسکوپی تشخیصی و درمانی و خرید دستگاه الایزا برای آزمایشگاه تشخیص طبی را از جمله اقدام‌های صورت گرفته در این مدت عنوان کرد.
وی در پاسخ به پرسشی در مورد عملکرد سال گذشته مرکز، اظهار کرد: ۵۱۹ نفر در مجموع برای آغاز چرخه درمان تشکیل پرونده دادند که سه هزار و ۷۱۴ نفر خانم و ۹۰۰ نفر آقا از جمله ۶ بیمار خارجی، ۱۷۳ نفر مراجعه کننده برای ایمونولوژی، ۶ هزار و ۴۶۷ نفر برای سونوگرافی از سوی پزشکان و متخصصان معاینه شدند.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل بیان کرد: علاوه بر این ۶۳۵ مورد پذیرش آی‌یوآی ساده، یک هزار و ۶۷ مورد آی‌یوآی تعیین جنسیت، ۵۱۸ مورد فریز جنین و اسپرم، سه مورد نگهداری جنین، ۳۳ مورد تمدید فریز جنین و اسپرم در کنار ۶۲۶ مورد خدمات مشاوره‌ای بیهوشی، ۱۵۶ مورد تغذیه و ۲۳ مورد ژنتیک، انجام ۸۷۶ مورد اف‌پی، ۱۱۳ مورد انتقال جنین فرش، ۷۳۹ مورد انتقال برگشت از فریز بوده است.
وی با اشاره به خدمات آزمایشگاهی، از پنج هزار و ۸۴۸ مورد تشخیص طبی و ۶۴ مورد ژنتیک در کنار انجام ۱۵۹ عمل سرپایی زنان، ۴۰ مورد جراحی مردان، ۴۶ مورد پی‌آرپی آندومتر، ۱۲۸ مورد پی‌آرپی تخمدانی، ۱۵۹ مورد لنفوسیت‌تراپی، ۴۱ مورد دی‌اف‌آی، چهار هزار و ۱۲۱ مورد سمن آنالیز و ۵۸ مورد پیش پرداخت اهدای جنین خبر داد.
رسولی در ادامه به پرسشی در مورد مقایسه کم و کیف خدمات ارائه شده در اردبیل با سایر نقاط ایران و جهان و درصد موفقیت روش‌های درمانی پاسخ داد و یادآور شد: بیشتر دستگاه‌ها و تجهیزات مرکز درمان ناباروری قفقاز وارداتی بوده و از کشور آلمان تهیه شده است، به طوری که در زمان گشایش مرکز قفقاز مجهزترین مرکز شمال‌غرب کشور به‌شمار می‌رفت.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر نزدیک به ۱۰ هزار پرونده در این مرکز فعال است، افزود: تمامی روش‌های درمان ناباروری از جمله آی‌یوآی، آی‌وی‌اف و آی‌سی‌اس‌آی بر اساس استانداردهای جهانی در مرکز درمان ناباروری قفقاز انجام می‌گیرد و درصد موفقیت هم نزدیک استانداردهای جهانی بوده اما برای خدمات متفاوت است؛ برای نمونه درصد جهانی موفقیت آی‌یوآی ۱۰ تا ۱۵ درصد و آی‌وی‌اف حدود ۳۷ درصد است که در این مرکز هم بین ۳۳ تا ۴۰ درصد انجام می‌شود.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل در مورد خدمات این مرکز به اتباع غیرایرانی نیز اظهار کرد: راه‌اندازی نوبت‌دهی اینترنتی و برقراری نوبت بعد از ظهر برای ارائه خدمات به مراجعان بومی و به ویژه غیربومی و اتباع از جمله اقدام‌هایی بوده که از سوی مدیریت مرکز در این مدت انجام شده است.
وی تصریح کرد: بر همین اساس پیش‌تر نزدیک به ۲ هزار نفر بیمار خارجی به این مرکز مراجعه کردند که بیشتر از کشورهای عراق، ترکیه و جمهوری آذربایجان بودند و حتی بیماری از اتریش هم داشتیم اما پس از سال ۱۳۹۹ به طور تقریبی این آمار نزدیک به صفر شد.
رسولی با اشاره به سیاست‌های حمایتی از جمله معرفی زوج‌های واجد شرایط به بانک‌ها برای استفاده از تسهیلات قرض‌الحسنه و کمک به بهره‌مندی زوج‌های نابارور از طرح حمایت مالی بنیاد برکت، بیان کرد: امضای قرارداد با بیمه‌ها برای پوشش بیماران، امضای قرارداد با بنیاد برکت برای تسهیل خدمت‌رسانی به زوج‌های زیر پوشش بیمه روستایی و قشرهای کم‌درآمد، امضای قرارداد با بهزیستی استان برای ارایه خدمات بالینی و آزمایشگاهی به زوج‌های نابارور زیر پوشش آن اداره از جمله اقدام‌های انجام شده در این راستا است.
وی در مورد اقدام‌های صورت گرفته در مورد توسعه خدمات و برنامه‌های آتی با اشاره به اینکه مرکز درمان ناباروری قفقاز نزدیک به ۲۵ نفر تکنسین دوره دیده و حدود ۲۰ نفر پزشک و متخصص طرف قرارداد دارد، افزود: توسعه مرکز از نظر فضای فیزیکی شامل کلینیک‌های متفاوت، آزمایشگاه‌های به‌روز، مشاوره‌ها و کارگاه‌ها از جمله برنامه‌ها خواهد بود و در همین راستا نسبت به تهیه زمینی با مساحت یک هزار و ۳۰۰ مترمربع و آغاز عملیات احداث مجتمع سلامت جهاد دانشگاهی استان اردبیل اقدام شده است.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل توسعه مشاوره‌ها از جمله مشاوره مامایی، مشاوره ژنتیک، مشاوره روانشناسی و جامعه‌شناسی، توسعه کلینیک‌ها و کارگاه‌ها، کلینیک کنترل بارداری و کلینیک سلامت نوزاد تا ۶ ماهگی را از دیگر برنامه‌های توسعه‌ای مرکز تخصصی درمان ناباروری قفقاز ذکر کرد.
