کتاب رجال پارلمانی اردبیل ، جدید ترین اثر “محمد اصغری کلاسر”با حضور جمعی از مسئولان و علاقه مندان به حوزه فرهنگ، هنر و رسانه استان اردبیل رونمایی شد.
به گزارش مغانه، در مراسمی که در هتل دریا اردبیل برگزار شد از پنجمین اثر “محمد اصغری کلاسر” نویسنده، روزنامه‌نگار و خبرنگار اردبیل با عنوان «رجال پارلمانی اردبیل» رونمایی شد تا در اختیار مخاطبان قرار گیرد.
نویسنده کتاب رجال پارلمانی در مراسم رونمایی این کتاب گفت: با توجه به این که در تاریخ محلی اردبیل ، خلأ وجود داشت و تاکنون به آن پرداخت نشده بود در چند سال اخیر تصمیم گرفتم در مورد تاریخ اردبیل ، تحقیق و پژوهش و جمع آوری اسناد و مدارک و عکس و مصاحبه با بزرگان و نمایندگان سابق بپردازم.
محمد اصغری کلاسر در این کتاب نگاهی به رجال پارلمانی اردبیل در دوره اول تا بیست و چهارم مجلس شورای ملی کرده و علاوه بر زندگینامه این نمایندگان مجلس شورای ملی مشروح مذاکرات آنها را نیز به تفسیر در کتاب خود آورده است.
جدیدترین اثر اصغری کلاسر که در بیست و چهار فصل به نگارش درآمده است شامل شرح حال و فعالیت نمایندگان اردبیل در دوره‌های مختلف مجلس شورای ملی که در آن از چهره‌های سرشناسی همچون طباطبایی دیبا و حاجی‌زاده، خلیل حریری طلوع، احمد متین، فیروز عدل، محمد اسدی، دکتر احمد نائبی، لطیفه وحیدی، و … سخن به میان آمده است.
محمد اصغری کلاسر که فعالیت‌های مختلف روزنامه‌نگاری و خبرنگاری در کارنامه‌اش دارد در چند سال اخیر در عرصه نگارش کتاب نیز ورود پیدا کرده و علاوه بر تدارک ویژه‌نامه‌هایی برای استاد باباصفری، دکتر احمد نائبی، و دکتر حسن احمدی گیوی، توانسته کتاب‌هایی با نام «کلاسر در گذر زمان» «کلاسر نگین ایل شاهسون» «صداهای ماندگار حسینی» «خاطرات و خدمات دکتر احمد نائبی» و «کتاب رجال پارلمانی اردبیل» را به نگارش درآورده و در چند سال اخیر از آنها رونمایی کند به طوری که تالیف چندین اثر دیگر نیز جزو برنامه‌های این نویسنده اردبیلی است.
این نویسنده اردبیلی در اظهارات خود در مراسم رونمایی کتاب جدیدش بیان کرد: به رغم دعوتی که از مسئولان ارشد استان به ویژه مسئولان فرهنگ و ارشاد کرده بودیم این چهره‌ها در این محافل حاضر نشدند.
محمد اصغری کلاسر افزود: بنده به دلیل آن که شائبه تبلیغات انتخاباتی به وجود نیاید از هیچ یک از نمایندگان مجلس و حتی کاندیداها دعوت نکردم و پیشنهاد می‌کنم استاندار اردبیل در جلسات شورای اداری برای رعایت عدالت در تبلیغات انتخاباتی حتی از نمایندگان فعلی مجلس نیز دعوت نکند.
وی در مورد تحولات ایران از دوره مشروطیت گفت: نظام سیاسی ایران پیش از انقلاب اسلامی و ساختارها و کار ویژه های آن، از نظام های استبدادی پیشین و دگرگونی های اقتصادی و اجتماعی پس از انقلاب مشروطه تأثیر پذیرفت. بی گمان، انقلاب مشروطه، مرز تاریخی ایران قدیم و جدید است.
او ادامه داد: در جریان حرکت مشروطه خواهی و با برقراری نظام مشروطه سلطنتی، ساختار سیاسی کشور دگرگون شد. ساختار سنتی ایران که تا پیش از مشروطه، نظام استبدادی بود، ویژگی های خاصی داشت. ویژگی عمومی این حکومت ها آن بود که در رأس آن، شخص پادشاه قرار داشت؛ یعنی نوع حکومت، فردی و متکی بر انتخاب یا انتصاب شخص واحد بود. همچنین در «حکومت های فردی» و استبداد مطلقه، قدرت پادشاه با قدرت دیگری محدود نمی شد. قانون؛ یعنی چارچوبی که تصمیم های دولت را محدود کند، وجود نداشت. در اصل، قانون همان اراده شاه بود که می توانست هر لحظه تغییر کند و چون همه حقوق اساساً در انحصار دولت بود، همه وظایف نیز بر عهده دولت قرار می گرفت. در مقابل، چون مردم هیچ حقی نداشتند، در برابر دولت نیز وظیفه ای برای خود قائل نبودند.
اصغری کلاسر افزود:با توجه به نوع زندگانی مردم و نقش زمین در اقتصاد آن جامعه، بخش بزرگی از زمین های کشاورزی به طور مستقیم در مالکیت دولت قرار داشت و بخشی دیگر نیز با اراده دولت به زمین داران واگذار می شد. در نتیجه، دولت می توانست هر لحظه که اراده کرد، مالکیت زمین را به خود منتقل کند یا به شخص دیگری واگذار نماید. بنابراین، زمین دار حق مالکیت نداشت، بلکه این امتیازی بود که دولت به او می داد و هرگاه می خواست، پس می گرفت. از این رو، قدرت اقتصادی و سیاسی طبقه زمین دار به اراده دولت بستگی داشت. نتیجه آن که دولت، نماینده و مقید به رضایت و پشتیبانی چنین طبقه ای نبود. هم چنین نماینده هیچ طبقه دیگری نبود. بنابراین، نه تنها افراد، بلکه حتی طبقه ها در مقابل دولت هیچ حقوقی نداشتند.
او بیان کرد:با توجه به این که اساس قدرت حکومت های ایرانی، هم بستگی قبیله ای و نظامی بود، پیدایش قدرت مرکزی بیشتر به معنای سیطره یک ایل و عشیره بود. از همین رو، اساساً پراکندگی ساخت قدرت ادامه می یافت. با وجود نوعی تکثر در منابع قدرت، ماهیت نظام سیاسی و اثرگذاری های آن بر سطح زندگی اجتماعی و اقتصادی اجازه نمی داد که قدرت طبقه ها یا جایگاه های مستقل نیرومندی همچون اشراف، اصناف و روحانیت گسترش پیدا کند.
وی با بیان اینکه، انقلاب مشروطه« مرز تاریخی ایران قدیم و جدید به شمار می رود» ادامه داد: در این برهه از تاریخ، مردم با استبداد سنتی مبارزه کردند و به جای آن، نظام سیاسی بر اساس سلطنت مشروطه پایه گذاری شد. بنابراین، نهادهایی مانند قانون اساسی، مجلس، انجمن ها، تفکیک قوا و مانند آن در تاریخ ایران تازگی داشتند.
وی خاطرنشان کرد: با وجود قانون اساسی و بیداری سیاسی ملت که از دستاوردهای مثبت انقلاب مشروطه بود، بسیاری از مردم، وقتی که بار دیگر نفوذ خارجی ها و حاکمیت عناصر محافظه کار داخلی را بر کشور می دیدند، بی اعتنا و بدبین شدند. در نتیجه، زمینه های شکست آن فراهم گردید و زمینه های برپایی نوع دیگری از استبداد فراهم شد و دولت اقتدارگرای پهلوی حاکم گردید..
به گفته وی، در دوره پهلوی اول ، رضا شاه ، مجلس ابزاری برای عملی شدن آرزوهای شاه شد و نمایندگان دل به خواه شاه وارد مجلس شدند به طوری که بیشتر شخصیت های برجسته نیمه دهه ۱۳۰۰ به سرعت از صحن مجلس کنار گذاشته شدند و مجلس از دوره ششم تا دوره سیزدهم با دخالت وزارت کشور ، دربار ، استانداران و فرمانداران کاملاَ در کنترل رضا شاه بود. زمین داران ، کاسبان غیر بازاری و کارمندان بلند پایه که ۸۴ درصد نمایندگان را در دوره رضا شاه تشکیل می دادند و روحانیون که در سال ۱۳۰۴ ، ۲۴ درصد نمایندگان مجلس را تشکیل می دادند ، در سال ۱۳۱۹ هیچ حضوری در مجلس نداشتند.این وضعیت در زمان پهلوی دوم. محمدرضا شاه هم ادامه پیدا کرد . مخصوصاَ بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مجلس عملاَ به طور کامل در اختیار شاه قرار گرفت.
اصغری کلاسر در ادامه صحبت های خودر در مراسم رونمایی کتاب رجال پارلمانی اردبی با اشاره به چکیده ای از اتفاقات مجلس شورای ملی گفت: بعد از صدور فرمان مشروطیت، نظام نامه مجلس در ۲۵ شهریور ۱۲۸۵ که به تاییدمظفرالدین شاه رسیده بود ، انتخابات مجلس شورای ملی در ۱۱ مهر ۱۲۸۵ برگزار شد و اولین مجلس در ۱۴ مهر ۱۲۸۵ بازگشایی شد. اولین رئیس مجلس مرتضی قلی هدایت بود. مجلس شورای ملی که یک بار با نام مجلس شورای اسلامی و شورای ملی توسط مظفرالدین شاه نامیده شد.
او اظهار کرد: در ۲ تیر ۱۲۸۷ مجلس شورای ملی به دستور محمد علی شاه قاجار و توسط لیاخوف روسی ، به توپ بسته شد و سران مشروطه و آزادای خواهان تبعید و زندانی و اعدام شدن د و در سال ۱۲۹۹ با کودتای رضا خان، سلطنت قاجار و احمد شاه خلع شدند و رژیم اقتدارگرای پهلوی برسرکار آمد.
او گفت: مدت نمایندگی مجلس شورای ملی از بدو تاسیس از سال ۱۲۸۵ تا سال۱۳۲۴ ، دو سال بود که از سال ۱۳۲۴ تا ۱۳۵۴ به چهار سال افزایش یافت.در دوره اول مجلس شورای ملی شخصی به نام مشهدی باقر بقال و در دوره بیستم شخصی به نام تقی آقا شریف به عنوان نماینده تهران به مجلس راه یافتند.
اصغری کلاسر با اشاره به دو مورد از رد اعتبارنامه ها در دوران مجلس شورای ملی بیان کرد: بعد از این که سید جعفر پیشه وری به عنوان نماینده تبریز در دوره چهاردهم انتخاب شد ، اعتبار نامه وی در مجلس مورد بررسی قرار گرفت و سید ضیاءالدین طباطبایی به مخالفت به اعتبارنامه وی برخاست ، علیرغم حمایت و دفاع دکتر مصدق از اعتبار نامه پیشه وری، بالاخره اعتبارنامه پیشه وری رد شد ، و بعد از این جریان، پیشه وری گفت: مرا از پنجره بیرون کردید، اما از در وارد خواهم شد و به فکر جدایی آذربایجان از ایران و تشیکل حکومت خود مختار آذربایجان شد. و در ۲۱ آذر ۱۳۲۴ فرقه دموکرات را تشکیل داد ، اما چندی نگذشت، عشایر مغان و مردم متدین و میهن پرست به قیام برخاستند و در منطقه کوهساره در کوه های باغرو هشتپر جنگ کردندو سران فرقه دموکرات و طرفدارانشان شکست خوردند و از ایران فرار کردند.
وی ادامه داد: در مورد اعتبار نامه حاج مهدی باتمانقلیچ ، که از ملاکین و زمین داران و تاجر معروف اردبیل و ایران بود در سال ۱۳۲۶ به نمایندگی اردبیل انتخاب شد اما سر و صدای زیادی به پا داشت و عده ای به مخالفت اعتبارنامه وی برآمدند ، این مخالفتها به رضای خدا نبود، بلکه می خواستند از باتمانقلیچ سهم خواهی و باج خواهی کنند اما باتمانقلیچ در نطق تاریخی خود در مجلس گفت: بنده نیازی به نمایندگی مجلس ندارم، من برای خدمت آمده ام. من به اندازه خاک کشور سوئیس در ایران ، زمین و ملک دارم.( مساحت کشور سوئیس ۴۱۲۸۵ کیلو متر مربع). باتمانقلیچ فردی خیر و نیکو کار و واقف بود. هتل بین المللی تهران، مجتمع آموزشی و درمانی حضرت رسول اکرم (ص) ، بیمارستان حضرت امیرالمؤمنین (ع) تهران، ساختمان ۳ و ۴ حضرت سیدالشهدا و حضرت محمد(ص) در تهران و همچنین وقف زمین برای احداث بیمارستان حضرت ابوالفضل (ع) در اردبیل از جمله کارهای خیرخوانه وی است.
اصغری کلاسر در مورد فرمایشی و تقلبی بودن انتخابات در دوران پهلوی گفت: تقلب انتخابات در زمان محمدرضا شاه ، به حدی بود که در انتخابات دوره هفدهم ، سید مهدی میراشرافی در حوزه مشکین با اعمال نفوذ ارتش به نفع وی، میراشرافی نماینده معرفی گردید و با توجه به گزارشات تقلب و تخلف در انتخابات مشکین ، دکتر مصدق به اللهیار صالح وزیر کشور دستور رسیدگی داد. اما پس از چند هفته ، اللهیار صالح به دکتر مصدق گزارش داد حتی با باطل کردن آراء مشکوک ، میراشرافی برنده انتخابات است.
اصغری کلاسر در پایان سخنان خود گفت: عزیزانی که همیشه به بنده لطف داشته و حمایت و تشویق کرده اند از جمله : حضرت آیت الله حاج سید حسن عاملی امام جمعه محترم و محبوب ، دکتر یوسف معماری، حاج کمال الدین پیرموذن، حاج صادق سروری ، حاج جواد زنجانی، حاج جواد قرآن نویس،دکتر حمید لطف اللهیان ، حاج جمشید و حاج امیر قایمیان ، سرهنگ عظم دشتی، حاج رحیم آقازاده ، خانم اعظم جدی اردبیلی ، خانم سیمین جوهری و خانم ناهید جوهری ، خانم صغری فرشی ، خانم لطیفه وحیدی ، دکتر آزیتا صفوی زاده ، دکتر کریم و دکتر فریدون کرامت پناه، شاپور محمدی ،داریوش دیرین، مهندس حسین وطندوست، یعقوب اصغری ، حاج علیرضا حسین نژاد مدیر محترم خبرگزاری فارس و آقای شهرام جباری ، آقایان عارف شیرزاد ، سیفعلی موسی زاده ، فرهاد خائف ، یاشار پورمجید ، حبیب احمدی ، سرهنگ فتاحی و سرهنگ اصلانیان ، سازمان نظام مهندسی ساختمان اردبیل، اتاق بازرگانی اردبیل، سازمان فرهنگی و ورزشی شهرداری اردبیل، حاج عسگر حیاتی و برادران حیاتی ، شهروز گلدوست ، خانم صحافی، استاد بلور ساز و ممی زاده ، آزاد دل ، حاج رئوف موسوی و خانواده خود تقدیر و تشکر می نمایم.
