- پایگاه خبری تحلیلی مغانه آنلاین - https://moghanehonline.ir -

توصیه های فرماندهی انتظامی پارس آباد به والدین برای پیشگیری از اعتیاد فرزندان

در این اطلاعیه که نسخه ای از آن به دفتر پایگاه خبری مغانه آنلاین ارسال شده، آمده است: اعتیاد به مواد مخدر نه تنها یک آسیب و بیماری جدی اجتماعی است بلکه امروزه یکی از مهم ترین مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی محسوب می شود که عوارض ناشی از آن تهدیدی جدی برای جامعه است و باعث رکود اجتماعی در زمینه های مختلف می شود. تاثیر منفی فردی و اجتماعی اعتیاد و گرایش به سمت مصرف مواد مخدر آن چنان است که زمینه ساز سقوط بسیاری از ارزش ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی می شود و سلامت جامعه را به طور جدی به مخاطره می اندازد.
*نقش والدین در پیشگیری از اعتیاد فرزندان
یکی از عوامل مهم از هم پاشیدن کانون خانواده‌ها در ارتباط با معضل اعتیاد، فقدان و یا ضعف اطلاعات و آگاهی‌ والدین پیرامون مواد اعتیادآور می‌باشد، بر خلاف آن چه تصور می‌شود فقط مردان نیستند که باید از حیث پیشگیری از مصرف مواد مخدر، مراقب فرزندان خود باشند. شاید مسئولیت زنان در خانواده، از مسئولیت همسرانشان در زمینه ی پیشگیری از نفوذ اعتیاد به کانون خانواده بیشتر باشد. زیرا زنان علاوه بر این که زمان بیشتری را در کنار فرزندانشان سپری می‌کنند، می‌توانند با کسب آگاهی‌های لازم پیرامون مواد اعتیادآور، ضمن جلوگیری از اعتیاد آنان، از اعتیاد شوهران خود نیز پیشگیری نمایند. با این حال هدف ما از طرح مبحث پیشگیری از اعتیاد، افزایش توانمندی والدین در ارتباط با پیشگیری از اعتیاد فرزندان به ویژه در دوران حساس نوجوانی است.
بدون تردید پدر و مادری که اطلاعات مورد نیاز درباره‌ی مواد مخدر یا روانگردان و نشانه‌های مصرف آنها را کسب کرده و در عین حال با ویژگی‌های دوران بلوغ نیز کاملاً آشنا باشند، راحت‌تر می‌توانند مانع اعتیاد فرزندان خود شوند. همچنین نوع نگرش به موضوع اعتیاد و نحوه ی رفتار با فردی که در آغازِ مسیرِ خطرناک و مهلک مصرف مواد مخدر قرار دارد، از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ تا جایی که این رفتارها ممکن است بازگشت به زندگی سالم یا برعکس فرورفتن بیشتر در منجلاب اعتیاد را توسط یک فرد منجر شود.
*اطلاعات مهم و اساسی که والدین باید راجع به اعتیاد و مواد اعتیادآور اعم از سنتی و صنعتی کسب کنند، شامل موارد زیر می‌باشد:
-شناخت اعتیاد
-شناخت انواع مواد مخدر و روان گردان های رایج
-عوامل گرایش به مصرف مواد
-شیوه‌های مصرف
-نشانه‌های مصرف در ظاهر فرد مصرف‌کننده و تغییرات رفتاری در وی
-عوارض و پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدت
-نشانه‌ها و پیامدهای قطع مصرف
-روش‌های علمی و اصولی درمان و نحوه‌ی حمایت از افراد معتاد برای بازگشت به زندگی عادی
*شناخت اعتیاد
از دیدگاه روان شناسی اعتیاد یعنی عادت کردن به چیزی مثل مصرف مواد مخدر که در صورت قطع آن، حالات خاصی در فرد به وجود می‌آید که برای او غیر قابل تحمل است. از دیدگاه پزشکی اعتیاد یعنی وابستگی جسمی و روانی به یک ماده مخدر که در صورت عدم مصرف، فرد وابسته درد جسمانی را احساس نموده و در صورت مصرف، احساس آرامش و رضایت می‌کند.
*سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعتیاد را چنین تعریف کرده است:
اعتیاد اتکاء به مواد مخدر و یا سایر مواد است که در اثر استعمال مکرر و مداومِ آن ها به وجود می‌آید و دارای مشخصات زیر است:
۱- در اثر مصرف مکرر مواد، عادت روانی ایجاد می‌شود.
۲- برای ماندگاری اثر مصرف که مطلوب معتاد است، مقدار مواد مصرفی افزایش می‌یابد.
۳- در اثر قطع مواد، علائم خاصی در فرد معتاد ظاهر می‌شود.
*کمیته ی متخصصانِ تشخیص مواد اعتیادآور که در سال۱۹۳۰ تحت نظارت سازمان ملل و به صورت وابسته به سازمان بهداشت جهانی برای دست یابی به تعریفی مناسب و همه‌جانبه از مواد مخدر تشکیل شد، تعریف زیر را ارائه کرده است:
“اعتیاد به مواد مخدر، مسمومیت حاد یا مزمنی است که مضر به حال شخص و اجتماع می‌باشد و زاییده ی مصرف داروی طبیعی و مصنوعی است”و خصوصیات آن عبارتند از:
۱- نیاز مبرم به ادامه ی استعمال دارو و به دست آوردن آن به هر طریق ممکن.
۲- علاقه‌ی شدید به ازدیاد میزان دارو.
۳- وابستگی روانی یا جسمی به آثار داروهای اعتیادآور، بدین صورت که وقتی دارو به معتاد نرسد، آثار روانی و جسمی که به آثار قطع دارو موسوم است، در وی ظاهر شود.
*چگونه یک فرد معتاد می‌شود؟
در شرایط معمولی وقتی بشر از انجام دادن کاری لذت ببرد و به عبارتی دیگر پاداش بگیرد، از مناطق پایینی مغز او موادی به نام «دوپامین» و «نوراپی‌نفرین» ترشح می‌شود و بر روی قشر و سایر مراکز حیاتی آن اثر می‌کند؛ به دنبال آن احساس لذت به او دست می‌دهد و سعی در تکرار عمل دارد. یکی از آثار مهم مواد مخدر فعال کردن همین سیستم است. بنابراین کسانی که یک بار با این مواد آشنا می‌شوند، چون سیستم پاداش در مغز آنها تقویت شده، تمایلی شدید به تکرار مصرف پیدا می‌کنند.
*تحمل دارویی
تحمل دارویی به نیاز شخص برای مقادیر فزاینده ی یک ماده مخدر یا روان گردان به منظور کسب آثار مطلوب اطلاق می‌شود که از مصرف مکرر آن ماده ناشی می‌گردد. فرد معتاد یا وابسته ی دارویی، پس از مدتی استفاده از مواد مخدر احساس می‌کند که به ارضای کافی و مطلوب از آن ماده نمی‌رسد، بنابراین مجبور می‌شود تا دُز مصرفی خود را بالاتر ببرد که این میزان دایم افزایش می یابد.
*مشخصات فرد معتاد در مراحل پیشرفته‌ی نسبی
متناسب با پیشرفت اعتیاد و آلوده شدن بیشتر فرد، به تدریج علایم جدیدی در فرد ظاهر می‌شود که معتاد دیگر قادر به پنهان کاری نیست و حداقل ضرورتی برای این کار نمی‌بیند. در این مرحله که کاملاً گرفتار اعتیاد شده است، ظاهر و رفتارش به کلی تغییر می‌کند، تغییراتی که برای خانواده کاملاً مشخص است. این مرحله در مصرف تریاک ۵ تا ۶ ماه و در مصرف هرویین ۲ تا ۳ ماه پس از آغاز مصرف است و مهم‌ترین تغییرات عبارتنداز:
– لاغر شدن نسبت به ماه‌های قبل و تغییر رنگ لب‌ها
– کبودی اطراف چشم، قی کردن مرتب چشم‌ و پف همراه با چروک در اطراف چشم- تغییر در رنگ پوست بدن به خصوص تبدیل رنگ چهره به زرد تیره، سیخ شدن موها و تغییر در نگاه کردن
– خمیدگی در پشت و تغییر واضح در راه رفتن به طوری که فرد در راه رفتن تعادل ندارد.
– خمیازه کشیدن، خواب آلودگی، خشکی بیش از حد لب‌ها و لرزش محسوس دست‌ها، عصبانی و بدخلق شدن، پرخاشگری و از خود راضی بودن
– بی‌توجهی به رعایت ادب و نزاکت
– دیر خوابیدن و دیر از خواب بیدار شدن و اهمیت ندادن به نظم و ترتیب (وضعیت خواب در اعتیاد به مواد اعتیادآور محرک مانند اکستازی و یا شیشه، با وضعیت خواب در مواد مخدر سنتی کاملاً متفاوت است).
– وقفه در استحمام کردن
– فاصله گرفتن از خانواده و احساس غریبی کردن با آن ها
– تغییر در لحن و گفتار (لهجه) و کشیده ادا کردن کلمات
– پرحرفی و پرگویی، بیهوده‌گویی و تناقض‌گویی
– قطع کردن ناگهانی کلام خود و دیگران
– رفت و آمدهای مکرر و تماس‌های مشکوک
– مطلق‌گرایی در مورد همه مسایل؛ مثلاً اگر کسی را علیه خود بداند او را بدترین فرد و اگر کسی را موافق ببیند او را بهترین فرد می‌داند.
– ارتکاب اعمال خلاف، ربودن اشیاء و وسایل منزل و فروش آن ها برای تهیه‌ی مخارج اعتیاد
– وجود آثار سوختگی روی رخت خواب، فرش و انگشتان خود معتاد
– بی‌علاقگی نسبت به مسائل مادی و معنوی
*توصیه‌های مهم برای پیشگیری از اعتیاد فرزندان
۱٫ درباره اعتیاد و مواد اعتیادآور اطلاعات کافی کسب نمایید.
۲٫ مهارت‌های تربیتی خود را افزایش دهید.
۳٫ الگوی مناسبی برای فرزند خود بوده و هرگز بر خلاف گفته‌ی خود عمل نکنید.
۴٫ فضایی را در منزل ایجاد کنید که فرزندتان در آن احساس آرامش کند.
۵٫ شرایطی را ایجاد کنید که فرزندتان شما را محرم اسرار خود بداند.
۶٫ به صحبت‌های فرزندتان خوب گوش کنید. با لبخند، تکان دادن سر و استفاده از جملات مثبت مانند: «چه قدر جالب»، «من این را نمی‌دانستم» و … آن ها را به گفتن بیشتر ترغیب نمایید.
۷٫ از قبل، خود را برای پاسخگویی به سؤالات کنجکاوانه‌ی فرزندتان آماده کنید.
۸٫ در ایجاد و یا حفظ روابط صمیمانه با فرزندتان همواره اهتمام ورزید.
۹٫ با تقویت اعتماد به نفس فرزندتان از دوران کودکی، او را در برابر شرایط آسیب‌زا مقاوم سازید.
۱۰٫ راه مقاومت و ایستادگی در برابر فشار دوستان و همسالان را در خصوص مصرف مواد مخدر، به فرزندتان بیاموزید تا از «نه گفتن» به آنها نهراسد.
۱۱٫ مخالفت خود را در مورد سیگار، مواد مخدر و الکل اعلام نموده و صریحاً آن را به زبان بیاورید.
۱۲٫ عقاید خود را به زور به فرزندتان تحمیل نکنید.
۱۳٫ مسئولیت و تکلیفی به فرزندتان بدهید که با توان او متناسب باشد.
۱۴٫ با همکاری همسرتان، نظم و مقررات مناسب و سازنده‌ مشخصی را در خانه برقرار سازید و برای سرپیچی از آن ها تنبیهات منطقی و مناسبی را در نظر گرفته و قاطعانه آن را به اجرا درآورید.
۱۵٫ سعی کنید در ساعات غذا خوردن همه ی اعضای خانواده را دور هم جمع کنید.
۱۶٫ فرزندتان را قبل از رسیدن به نوجوانی، نسبت به مضرات و عواقب ویران گر مواد مخدر آگاه کنید.
۱۷٫ از چگونگی دوست‌یابی فرزندتان آگاه بوده و به اتفاق همسرخود با والدین دوستان وی ارتباط مداوم برقرار کنید.
۱۸٫ راهنمایی‌های خود را از طریق مربیان محبوب فرزندتان به وی منتقل کنید.
۱۹٫ با مطالعه، ورزش و تفریحات سالم، اوقات فراغت فرزندتان را پر نمایید.
۲۰٫ به نحوه ی خرج کردن پول توسط فرزندتان اهمیت بدهید.
۲۱٫ فرزند خود را به رعایت اصول مذهبی و انجام فرایض دینی تشویق کنید.
۲۲٫ از انتقادهای افراطی به فرزند خود یا تمسخر نمودن وی به ویژه در مقابل دیگران جداً بپرهیزید.
۲۳٫ در موقعیت‌های بحرانی و فشارها و تنش‌های روحی، راهنما و همراه فرزند خود باشید.
۲۴٫ از مشاجره و بحث‌های بیهوده در فضای خانه جداً پرهیز نمایید.
۲۵٫ از تنها گذاشتن فرزند خود در خانه، به ویژه هنگامی که به مسافرت می‌روید، پرهیز کنید.