امروز: جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
زمان انتشار : نوامبر 7th, 2015 6:10 | کد خبر : 14883 | چاپ این مطلب چاپ این مطلب

آیا ایران از تلگرام درخواست جاسوسی کاربران را کرده است؟

ماجرای فیلتر شدن نرم افزار محبوب پیام رسان تلگرام پس از یک کش و قوس چند هفته ای، اکنون چند روزی است که عملا از صدر اخبار رسانه های داخلی و خارجی پا را بیرون کشیده است؛ اما همچنان بازتاب حاشیه های آن در برخی از رسانه ها خبرساز شده و جالب توجه است. در حالی که گویا فعلا خطر فیلترینگ از بیخ گوش تلگرام گذشته است، برخی مطالبی که اخیرا از سوی بنیانگذار روسی این نرم افزار منتشر شده است، جای توجه و تأمل دارد.

به گزارش مغانه به نقل از «تابناک»، پس از آنکه کمیته فیلترینگ برای تصمیم گیری در مورد ایجاد محدودیت در نرم افزار تلگرام به حد نصاب نرسید تا تصمیم گیری در این خصوص به گفته مسئولان به زمانی دیگر موکول شود، این سخنان چند روز قبل «پاول دوروف»، مدیر عامل و بنیانگذار روسی پیام رسان تلگرام بود که اکنون نقل محافل رسانه ای داخل و خارج شده و مدتی است که حاشیه های خاص خود را به دنبال آورده؛ پیامی که دوروف در کانال شخصی خود در تلگرام منتشر کرده و از سوی برخی رسانه های داخلی با تیتر عذرخواهی مدیر عامل تلگرام از مسئولان ایرانی منتشر شده است؛ اما نگاهی دقیق به متن منتشره از سوی دوروف، برخی کژتابی های صورت گرفته در این خصوص را بیان می کند و نکات جالبی را نیز در بر دارد. در ۴ نوامبر (چهارشنبه گذشته) پاول دوروف در کانال شخصی خود اینگونه نوشت:

«چند هفته قبل استفاده از نرم افزار تلگرام در ایران متوقف شد و من تصور کردم که این نرم افزار در آنجا مسدود شده است. اما بعد از آن خدمات به حالت عادی خود برگشت و وزرات ارتباطات و اطلاعات ایران تشریح کرد که به دنبال مسدود کردن تلگرام نیست. ایشان توضیح دادند که اختلالات به وجود آمده بر سر راه این سرویس مربوط به مشکلات پیش آمده در کابل هایی است که ایران را به باقی دنیا متصل می کند (از طریق کانال سوئز، باب المندب و کابل های بین ایران و ترکیه) و این ارتباط ضعیف نه تنها تلگرام بلکه کل خدمات و سرویس های غربی را نیز متأثر کرده است.

همچنین دولت (ایران) هرگونه درخواست ابزارهای جاسوسی از تلگرام را انکار و اذعان کردند، درخواستی که در این مورد به دست من رسیده، جعلی بوده و به امضای هیچ مقام مسئول سطح بالا نرسیده است. من دوست دارم که باور کنم این موضوع صحت دارد – معنی آن این است که ایرانیان همچنان قادر به استفاده از نرم افزاری هستند که به عقیده من، بهترین نرم افزار پیام رسان در بازار است و از آنجایی که مهندسان سیستم ما تأیید کرده اند که گزارش دولت ایران در مورد اختلالات کابل ها محتمل است، ادعای قبلی من در مورد مسدود شدن تلگرام نادرست ـ یا دست کم بی موقع ـ بوده است.

در این مورد از همه عذرخواهی بابت هشدار اشتباه عذرخواهی می کنم. طبعا در بازاری که سابقه سانسور اینترنت در آن وجود دارد، تفسیر اشتباه از وضعیت محتمل است – حتما شنیده اید که چند سالی است که فیس بوک و توییتر در ایران مسدود شده اند. به هر حال همه اینها به این معنا نیست که تلگرام در آینده در ایران مسدود نشود.

مقامات ایرانی تشریح کرده اند که اگر تلگرام حاوی محتوی غیر اخلاقی باشد – نظیر کانال ها یا ربات های غیر اخلاقی – این نرم افزار را مسدود می کنند. اگر این تنها مورد برای نگرانی باشد، تقریبا هیچ مشکلی وجود ندارد زیرا ما پیش از این خود در راستای تطابق با محدودیت های App Store اقدام به مسدود کردن کانال ها و ربات های غیر اخلاقی کرده ایم.

به هر حال حرف آخر اینکه: همه چیز در ایران خوب است. فعلا. و با امید برای بهترین ها.»

لحنی که برعکس بازتاب داده شد

نوشته پاول دوروف در رسانه های داخلی به سرعت مورد توجه قرار گرفت و بسیاری آن را گونه ای از عذرخواهی رسمی از ایران قلمداد کردند؛ موضوعی که تا حد زیادی صحیح است، ولی لحن پاول دوروف در این نوشته کاملا بیانگر موضع متفاوتی است.

نکته نخست این است که فحوای کلی پیام دوروف، بیانگر نوعی از فضای بدبینی به ایران و مقامات ایرانی است. آن گونه که دوروف خود بیان کرده، گویا مقامات تلگرام به هیچ وجه دید خوبی نسبت به بازار ایران و اقدامات مسئولان ایرانی در حوزه اینترنت ندارند و این موضوع به سابقه کشور در مسدود ساختن برخی خدمات و شبکه های اجتماعی بزرگ در ایران طی چند سال گذشته بازمی گردد.

این نکته بسیار مهم و قابل توجهی است؛ نکته ای که بیانگر وجهه کلی ایران در مورد برخورد با اینترنت در فضای بین المللی حتی در دید اتباع کشورهایی است که خود دستی در سانسور اینترنت دارند. اکنون گویا دیدگاه بین المللی در مورد وضعیت اینترنت در ایران، کشور ما را اگر نه سیاه اما دقیقا خاکستری می بینند و احتمال هر گونه ایجاد محدودیت در سر راه اینترنت، اولین نکته ای است که در موارد خاص به ذهن دیگران می رسد. تا جایی که حتی نقایص فنی منجر به سوء تعبیرها – به گفته دوروف – در مورد نیت و قصد مقامات ایرانی در مورد خدمات و سرویس های اینترنتی در ایران می شود.

نکته دوم در نوشته دوروف حتی از مورد اول نیز جالب توجه تر و مهم تر است. دوروف رسما اعلام نموده، درخواستی برای جاسوسی از نرم افزار تلگرام از سوی ایران دریافت کرده است؛ درخواستی که البته مقامات ایرانی آن را انکار و اذعان کرده اند که این درخواست جعلی بوده و به امضای مقامات ارشد نرسیده است.

وجود این درخواست برای جاسوسی از تلگرام از محتوای نوشته دوروف، قطعی است و خود دوروف نیز عنوان کرده است که این درخواست به دست وی رسیده و امیدوار است، سخنان مقامات ایرانی در مورد جعلی بودن آن صحت داشته باشد.

پرسش اساسی اینجاست که چه کسی این درخواست برای جاسوسی از تلگرام در ایران را به مقامات تلگرام داده است؟ درخواستی که حال مشخص می شود که به امضای هیچ مقام ارشدی در ایران نرسیده. این موضوع موردی است که باید از سوی مسئولان شفاف سازی شود که اگر نامه ای جعلی به دست مقامات تلگرام رسیده است، از سوی چه شخص یا نهادی بوده و اگر یک چنین نامه ای به هیچ وجه در کار نبوده، موضوع درخواستی که به دوروف و مقامات تلگرام رسیده است، دقیقا چه بوده؟

دوروف اذعان کرده است که هرچند در حال حاضر نرم افزار تلگرام در ایران بدون مشکل در حال فعالیت است، این به معنای مسدود نشدن تلگرام در ایران در آینده نیست. به گفته وی، «فعلا» همه چیز در ایران خوب است و احتمال مسدود شدن تلگرام در ایران وجود دارد، مگر آنکه واقعا مشکل مقامات ایرانی با محتوای غیر اخلاقی در تلگرام باشد.

لحن کلی نوشته دوروف، لحنی شکایتمندانه از ایران و مقامات ایرانی است. بر عکس آنچه بسیاری از رسانه های داخلی بازتاب داده اند. هرچند دوروف رسما عذر خواهی کرده، این عذرخواهی در دل خود مسائلی دارد که مسائل ساختاری فضای نت در ایران بوده و ریشه در نگاه مقامات کشور به بستر وب دارد؛ نگاهی که به نظر زمان تغییر آن فرا رسیده است.

اخبار مرتبط

نظرات