گمرک اصلاندوز؛ آزمونی برای مسوولان استان اردبیل

مغانه– هیات دولت در حالی با این مصوبه، گمرک اصلاندوز را حذف کرده که بازگشایی آن و پایانه مرزی تازه کند پارس آباد که حدود ۲۴سال از تعطیلی شان می گذرد از مصوبات سفرهای استانی هیات وزیران به اردبیل در دولت نهم و مطالبات جدی و دیرینه مردم شهرستان پارس آباد به خصوص بخش اصلاندوز محسوب می شود.

گمرک اصلاندوز به دنبال فروپاشی شوروی سابق و کسب استقلال جمهوری آذربایجان، با توافق دو کشور ایران و آذربایجان مدتی برای تردد اتباع دو کشور شروع به فعالیت کرد.

در جنگ بین ارمنستان و آذربایجان در اوایل دهه ۹۰ میلادی بر سر مالکیت «قره باغ» کوهستانی، صدها هزار نفر از آوارگان جنگی و پناه جویان آذری از طریق پایانه مرزی تازه کند پارس آباد جهت اسکان در خاک آذربایجان به آن سوی مرز منتقل شدند و کمک های بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران، ماه ها از طریق این گذر مرزی در اختیار جنگ زدگان آذربایجان قرار گرفت.

در این مدت طولانی که از تعطیلی گمرک اصلاندوز و تازه کند می گذرد بارها مسوولان ذی ربط استانی و کشوری  خبر از بازگشایی قریب الوقوع این دو گذر مرزی داده اند که متاسفانه هیچ کدام تبدیل به واقعیت نشد.

با این مصوبه هیات وزیران ، یکی از خواسته ها و نیازهای مهم این شهرستان که تحقق آن می توانست زمینه ساز تحول اساسی و همه جانبه منطقه باشد، نادیده گرفته شده و این در حالیست که زیرساخت ها و امکانات مورد نیاز و شرایط لازم برای گشایش گمرک اصلاندوز و تردد و مبادلات مرزی در این منطقه فراهم است و طرف آذری برای همین منظور سرمایه گذاری های کلانی در نقطه مقابل انجام داده و بارها آمادگی و تمایل خود را برای از سرگیری فعالیت گمرک اصلاندوز – هوردایز اعلام کرده است.

در حالی دولت در قالب تصویبنامه ای، گمرک اصلاندوز را برای همیشه تعطیل کرده که نمایندگان و مسوولان استان آذربایجان شرقی با درک نقش و اهمیت گمرک و گذر مرزی در توسعه پایدار، برای انجام مراوادات با جمهوری آذربایجان و رونق و توسعه منطقه آزاد ارس و اتصال به گرجستان، درصدد احداث پلی تحت عنوان “پل دوستی” بر روی رودخانه ارس در محدوده “قلی بیگلو” از توابع شهرستان خداآفرین و در مجاورت اصلاندوز هستند تا از این پل علاوه بر تردد و انجام تبادلات تجاری با جمهوری آذربایجان، به عنوان مسیری جایگزین برای دالان حمل و نقل ریلی گرجستان تا جلفا و بالعکس را که بیش از دو دهه است به دلیل جنگ بین آذربایجان و ارمنستان مسدود شده، استفاده کنند.

نمایندگان و مسوولان استان اردبیل احداث پل دوستی در قلی بیگلو را منتفی شده می دانند و این در حالی است که “امین امینیان” فرماندار شهرستان خداآفرین چند روز پیش در تازه ترین اظهارات خود در خصوص این طرح با بیان اینکه ایجاد مرز رسمی بین ایران و جمهوری آذربایجان با عنوان پل دوستی در نزدیکی اصلاندوز در دست پیگیری است، گفت: این پل به عنوان دروازه جدید کشور به اروپا جایگزینی برای مسیر بازرگان خواهد بود و توسعه روزافزون منطقه را به ارمغان خواهد آورد.

با در نظر گرفتن عملکرد و حساسیت و تلاش مسوولان ارشد دولتی استان آذربایجان شرقی و نمایندگان این استان در مجلس شورای اسلامی و اهمیتی که آنان برای پیشرفت و آبادانی و تحول مناطق مختلف استان شان قائل هستند و نیز نگاه برابر و عادلانه و بدون تنگ نظرانه و تبعیض آنان به شهرها و بخش های مختلف و همچنین درک و فهم آنان از آثار و برکات گمرک فعال، این سوال پیش می آید که اگر پارس آباد تابع استان آذربایجان شرقی بود، آیا گمرکات اصلاندوز و تازه کند و فرودگاه این شهرستان باز هم تعطیل بودند و به سرنوشت کنونی دچار می شدند؟ و مردم پارس آباد همچنان دغدغه راه آهن و منطقه آزاد داشتند؟

واقعیت این است مرز و همجواری با جمهوری آذربایجان، تا امروز جزء محدودیت و برخی موانع و مشکلات از جمله ممنوعیت استفاده از سواحل، طبیعت و جنگل های بکر حاشیه ارس، هجوم گزارها و خوک های وحشی به مزارع که در جنگل های دو طرف ارس به سر می برند، ترافیک و تخریب جاده ارتباطی بیله سوار-  پارس آباد به اصلاندوز به واسطه تردد کامیون های آذری و مواردی از این دست، هیچ نفع و سودی را عاید مردم پارس آباد و اصلاندوز نکرده است.

به هر حال تعطیلی گمرک اصلاندوز و مصوبه اخیر دولت در این خصوص، آزمونی است برای مدیریت ارشد و نمایندگان استان اردبیل؛ آزمونی که آینده نزدیک نشان خواهد داد مسوولان ارشد دولتی و نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی به خصوص نماینده منطقه تا چه اندازه می توانند در بازگرداندن تصویبنامه هیات دولت و تحقق یکی از مطالبات مهم منطقه و استان موفق باشند؟

تا دیر نشده باید استاندار ، ائمه جمعه ، نمایندگان ، مسوولان ذی ربط و رسانه های استان اردبیل با وحدت و همدلی و نیز اتفاق نظر، برای بازگرداندن مصوبه دولت و بازگشایی گمرک اصلاندوز تلاش کنند چرا که در غیر این صورت به نسل حاضر و نسل های آینده خیانت کرده ایم.

*اسدالله فولادی