امروز: پنج شنبه, ۳۰ فروردین , ۱۴۰۳
زمان انتشار : ژوئن 12th, 2015 8:15 | کد خبر : 12161 | چاپ این مطلب چاپ این مطلب

پوپولیسم انتخاباتی ! – احد اسمعیلی *

انتخابات یک پدیده سیاسی مربوط به دوران دولت و ملت های مدرن است که بر اساس آن مردم قرار است از میان نامزدهای مختلف شایسته ترین افراد را برای پست هایی انتخاب کنند.

انتخابات یک پدیده سیاسی مربوط به دوران دولت و ملت های مدرن است که بر اساس آن مردم قرار است از میان نامزدهای مختلف شایسته ترین افراد را برای پست هایی انتخاب کنند. در همین ارتباط احزاب سیاسی وظیفه ای میانجی را بر عهده می گیرند تا از یک سو نامزدهای همسو با برنامه های حزب را به مردم معرفی کنند و مورد حمایت خود قرار دهند و از سوی دیگر با اعلام برنامه های حزب در زمینه های مختلف ٬ مردم را در کار انتخاب راهنمایی و هدایت کنند.

هر چه توسعه سیاسی در مرحله بالاتری باشد ٬ انتخاب مردم نهادینه تر و مطابق با برنامه های احزاب خواهد بود . در چنین فضایی لازم نیست که مردم تک تک نامزدها را بشناسند بلکه مردم با شناختن چند حزب مختلف ، حزبی را که بیشترین نزدیکی را میان برنامه های آن با خواسته های خود مشاهده می کنند از میان احزاب مختلف انتخاب می کنند و به نامزدهای آن حزب رای می دهند. طبعا در یک جامعه برخوردار از توسعه سیاسی احزاب در قبال برنامه های ارائه کرده پاسخگو خواهند بود و مردم به شیوه های مختلف خواهان پاسخگویی حزب می شوند. در نبود توسعه سیاسی و نبود احزاب سیاسی متناسب با خواسته های جامعه ٬ کارکرد احزاب به دیگر بخش ها و نهادهای اجتماعی منتقل می شود. در چنین فضایی است که دانشگاه ٬ مطبوعات و دیگر ارکان جامعه هر کدام بخشی از کارکرد حزب را بر عهده می گیرند. چندان عجیب نیست که در چنین فضایی برخی هم بخواهند کارکرد حزب را بر یکی از ارکان سنتی جامعه مانند طایفه بار کنند. طایفه یک نهاد اجتماعی سنتی است که کارکردهای سنتی خاص خود را دارد اما به هیچ وجه نمی تواند نقش یک حزب سیاسی را در ارتباط با پدیده انتخابات ایفا کند. البته در جامعه ای که در برزخ میان سنت و مدرنیته سرگردان مانده و از توسعه سیاسی برخوردار نشده اصلا عجیب نیست که انتخابات در برخی مناطق از جمله جلگه زرخیز مغان ، که ارتباطات شفاهی و پیوندها و هویت های سنتی از جمله هویت قومی و طایفه ای پررنگ تر است ٬ انتخاب مردم در انتخابات سیاسی ، بیشتر رنگ قومی و طایفه ای خواهد داشت.

به گمانم در اینجا بحث هویت ها مطرح نیست بلکه بحث درجه توسعه سیاسی مطرح است. کسانی که بر توسعه سیاسی و انتخاب هدفمند و برنامه محور مردم در انتخابات تاکید می کنند ٬ با هویت قومی مردم دشمنی ندارند بلکه بر پیروی از الزامات و سازوکارهای مدرن در یک پدیده اجتماعی مدرن مانند انتخابات تاکید دارند.

موضوع مهم در اینجا یافتن راهی برای سازگار ساختن هویت های سنتی با سازوکارهای مدرن است هنری اگر هست در اینجا باید خود را نشان دهد. تشکیل حزب سیاسی یا سازمان های غیردولتی و مردم نهاد با گرایش های قومیتی می تواند بخشی از راه حل در این زمینه باشد و ضمن نظام مند کردن مشارکت مردم در انتخابات ٬ دغدغه های قومی را هم در نظر داشته باشد.

احزاب در حالت ایده آل بهترین سکو برای شکل دهی به مشارکت مردم در انتخابات هستند هرچند در نبود احزاب ، همان طوری که گفته شد ارکان دیگر اجتماعی از قبیل طوایف ٬ مطبوعات ٬ مساجد وهر کدام بخشی از وظیفه احزاب را عهده دار می شوند و در چنین فضای ابهام آلودی است که نامزدها فرصت می کنند با وعده های فریبنده رای مردم را جذب کنند و به اشکال مختلف از زیر بار عمل به قول های خود شانه خالی کنند. این به دلیل نبود توسعه سیاسی و نهادینه نبودن انتخاب مردم است و معنای آن پوپولیسم نیست. وقتی توسعه سیاسی نباشد ، آن موقع راه برای پوپولیسم چه از جانب احزاب یا از موضع طایفه گرایی باز می شود ، پوپولیسم یعنی آنجایی که شما از حضور نخبگان و فعالان سیاسی فاصله می‌گیرید و به ادبیات عوامانه روی آورده و از برنامه‌های قاعده‌مند دولتی دور می‌شوید. زمانی که بحث انتخابات داغ می‌شود غریزه انسان به پیروزی موجب می‌شود که از عقلانیت فاصله گرفته و به پوپولیسم روی آورد . حزب یک نهاد عینی سیاسی است که می تواند کارکرد اجتماعی داشته باشد ، طایفه یک نهاد عینی اجتماعی است که می تواند کارکرد سیاسی هم (مثلا در انتخابات(داشته باشد اما پوپولیسم یک شیوه و روش است. یک حزب سیاسی یا یک نامزد انتخاباتی می تواند از جایگاه قوم گرایی و طایفه گرایی با شیوه ای پوپولیستی وارد انتخابات شود کما اینکه اکثر نامزدهای انتخاباتی منتسب به حوزه مغان در انتخابات مجلس شورای اسلامی با رویکردی پوپولیستی وارد شده و حداقل درچهار دوره اخیر راه یابی نمایندگان مغان به مجلس شورای اسلامی با توسل به این شیوه اتفاق افتاده است.

به گمانم زیست در جامعه امروزی که از ساخت سنتی خود جدا شده است ٬ مستلزم ایجاد یک حالت سازش میان هویت شهروندی و هویت قومی و طایفه ای است هر کدام از این دو هویت کارکردهای خاص خود را دارند و می توانند در بزنگاههایی به کار آیند. در انتخابات که فعالیتی در عرصه سیاسی است ٬ هویت شهروندی به کار می آید و هویت قومی و طایفه ای در عرصه های دیگر مانند اجتماعی و فرهنگی و ورزشی کارکرد دارد. سیاست‌مداران سعی در تغییر اذهان عوام دارند؛ زیرا می‌دانند تغییر نظر نخبه‌ها آسان نیست. به همین دلیل در دموکراسی افرادی که بیش‌تر عوام‌فریب باشند و بتوانند با عوام خوب ارتباط برقرار کنند آرای بیش‌تر خواهند داشت، در حالی که شایستگی در نزد تحصیل‌کرده‌ها و متخصصانِ متعهد محک زده می‌شود.

بنابر این فعالان سیاسی منطقه باید با درک شرایط بنا به اقتضاعات زمانی و مکانی، روشنفکران و صاحب نظران تمام طوایف را حول محور احزاب سیاسی گرد هم آورده و نسبت به باز تعریف نقش سازنده و تاثیر گذارحزب و برگزاری جلسات منظم در جهت فرهنگ سازی ، با اهتمام ویژه امر خطیرانتخابات پیش رو را هدایت و مدیریت نمایند که این کمک شایانی به برچیده شدن بساط طایفه گرایی ، در کمال ارج نهادن به جایگاه و دغدغه های طوایف ، خواهد نمود و راه را بر پوپولیسم انتخاباتی و فرصت طلبان و سوءاستفاده کنندگان از صداقت مردم خواهد بست . به امید آن روز

 

 

اخبار مرتبط

نظرات

رضا

ضمن تقدیر وتشکر از اقای اسمعیلی جناب عالی به نکته های مهم اشاره کردید اگر این حرکت در شهرستان پارس اباد پیاده شود راه حل خیلی از مشکلات غیر قابل حل پیدا می شودوبرای محقق کردن این حرکت نیاز به تصمیم دو جریان سیاسی بزرگ در پایتخت ( اصلاح طبان و اصولگریان) می باشد و طبق شنیدها در صورت استانی شدن انتخاب انتخابات ۸۰ درصد حزبی بر گزار خواهد شدوان طوری که جناب عالی فر مودید مردم کلی نظر می دهند براساس عملکرد و برنامه های حزب کاندیدای مورد نظر را انتخاب می کند و راهی مجلس می کنند

دوست کندی

جناب رضاخان انتخابات استانی منتفی شده خیلی وقت پیش.

ناشناس

جناب احد خان خواهشن در حد خودتان حرف بزنید امثال حضرتعالی هستید که برای انتخابات نرخ تعیین میکنید

مهربان کرامت

تازمانیکه احزاب توانمندوواقعی شکل نگیرد که به این زودی ها شکل نخواهدگرفت . تشکل های مردم نهاد بهترین گزینه وراهکار گذرازوضعیت موجود وبسترسازی برای انتخاب های شایسته واصلح میباشدوولاغیر .

بلوط زاده

با تشکر از تحلیل بسیار خوب جناب آقای اسمعیلی که به بیان مهمترین درد توسعه نیافتگی سیاسی مان اشاره نمودند. انتخابات باید با رقابت احزاب قدرتمند برگزار گردد .مثل انتخابات اخیر در ترکیه که منجر به کاهش نسبی قدرت حزب اردوغان گردید. تا کی ما میخواهیم به فرد رای بدهیم. شک نکنیم که نماینده بعدی مان هم مثل نماینده فعلی با حمایت مادی ومعنوی تعداد معدودی که عوام را تحت سیطره خود قرار خواهند داد، چهارسال دیگر مردم را انگشت به دهان خواهند گذاشت. برخی دوستان که با عبارات توهین آمیز فلانی در حدخودتان حرف بزنید و…عملا دارند عوام فریبی میکنند.من باشناخت کاملی که از جناب اسمعیلی دارم ایشان بشدت با روش فعلی طایفه گرایی در منطقه چندین سال و دوره است که مبارزه میکنند و هزینه های زیادی نیز حتی در مقابل فک وفامیل خود پرداخته اند. امیدواریم که تدابیر مناسب در سطح کلان تصمیم گیری در جامعه ما اتخاذ گردد تا سازوکارهای انتخابات حزبی طبق موازین مترقی قانون اساسی ایران اسلامی نهادینه گردد ودر این راه همراهی، همدلی، وهمزبانی نیروهای اجتماعی وسیاسی جامعه و تشکلهای مدنی بسیار تاثیر گذارند. بجای پیشداوری و کوبیدن چنین مقالات وتحلیلهای کارشناسی و روشنفکرانه نقد ونظرات خودمان را ابراز نماییم تا انشالله روند انتخاب عقلانی نمایندگان واعضا شوراهای اسلامی تقویت شود. با تشکر مجدد از جناب اسعیلی عزیز فرزند شایسته مغان و قدردانی از اطلاع رسانی بیطرفانه سایت مغانه.

عادل فروتن

با سلام این جانب نظرات ایشان را با جمله پر فیض تقدیر وتشکر می نمایم و از خداوند متعال سلامتی از خداوند متعال خواستار