انتظار می رود در این سفر 10 سند همکاری بین دو کشور در حوزه های مختلف امضا شود. ‘انتقال یا خرید برق از جمهوری اذربایجان، نحوه استفاده از رودخانه های مرزی، ساماندهی وضعیت گمرکی، مسایل حمل و نقل، گاز ، انرژی و همکاری های گردشگری و تجاری’ از جمله محورهای در دستور کارسفر دکتر روحانی به آذربایجان می باشد .
در زمانی کمتر از 9 ماه گذشته دکتر روحانی و الهام علی اف روسای جمهوری ایران و آذربایجان سه بار با هم دیدار داشته و در آستانه انجام چهارمین دیدار خود در هفته جاری می باشند.
این دیدار و گفت و گوها حکایت گر دورنمای مطلوب در مناسبات دوکشور همسایه بوده و انتظار می رود سفر دکتر روحانی به باکو به ارتقای بیش از پیش مناسبات دوجانبه کمک کند.
چنین به نظر می رسد که تحولات دیپلماتیک و رفت و آمدهای پرشمار مقام های دو کشور زمینه تفاهم و درک بیشتر دو طرف از همدیگر را فراهم کرده و تهران و باکو بیش از گذشته برای تامین منافع مشترک تلاش عملی و جدیت می کنند.
ریشه های علایق دو کشوربه گذشته دور و تاریخی مشترک منتهی می شود،.واقعیت انکار ناپذیری که نه تنها دو دولت بلکه دو ملت را به هم پیوند ی ناکسستنی می دهد .
حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی درجریان دیدار اخیر وزیر اقتصاد جمهوری آذ ربایجان با وی ، با اشاره به روابط تاریخی مردم ایران و جمهوری آذربایجان، تاکید کرد که روابط دو کشور روابطی تاریخی و ریشه دار است و دو کشور می توانند در تمامی زمینه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، روابط تنگاتنگی با یکدیگر داشته باشند.
رییس جمهوری با اشاره به اینکه نهال روابط دوستانه و صمیمانه ایران و آذربایجان باید تنومندتر شود، گفت: نباید به کشورهای ثالث اجازه دهیم که در روابط صمیمی تهران – باکو اخلال ایجاد کنند’.
در کنارعلایق ریشه دار، برخی تحولات جهانی و منطقه ای نیز در ارتقای مناسبات ایران و اذربایجان تاثیر گذار بوده است و آن را به امری ضروری تبدیل کرده است.
تحولات اخیر خاورمیانه بویژه ظهورگروههای تروریست تکفیری و در راس آنها گروهک داعش و تهدیدات بالقوه ای که این گروهک برای منافع دو کشور دارد، سیاست و موضع مشترک و نیز همکاری های امنیتی دو کشور را بیش از گذشته ضروری تر ساخته است .
این مهم با توجه به اکثریت جمعیت شیعه ایران و آذربایجان که داعش آنها را بزرگترین دشمن خود می داند ، و مهمتر از آن تحرکات نیروهای طرفدار داعش و تکفیری ها در جمهوری آذربایجان و برخی از جمهوری های خودمختار روسیه در قفقاز، ضروری تر می نماید.
دکتر روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران ، تروریسم را تهدیدی بسیار خطرناک برای همه کشورهای منطقه دانسته وتصریخ می کند: تروریسم همان بیماری خطرناک و مسری است که پشت مرزهای کشورها خیمه زده است و اگر همه در منطقه متحد نباشند و در برابر این خطر ایستادگی نکنند، هر لحظه ممکن است این میکروب وارد کشورها شود.
رییس جمهوری، با بیان اینکه منطقه خاورمیانه با مشکلات فراوان امنیتی مواجه شده است، می گوید که در منطقه قفقاز سال ها است که ثبات به معنای واقعی کلمه وجود ندارد و در منطقه خاورمیانه نیز شاهد مشکلات بسیاری در عراق، سوریه و لبنان هستیم’.
از سوی دیگر تهران و باکو به جز ضرورت های سیاسی و امنیتی در زمینه اقتصادی ؛ فرهنگی، گردشگری ، محیط زیست نیز دارای علایق بیشماری هستند که سفر دکتر روحانی می تواند به ارتقای این همکاری ها کمک کند.
میزان مبادلات تجاری دو کشور در پایان سال 2013 میلادی به 600 میلیون دلار رسید که با توجه به زمینه های موجود به هیچ وجه مسوولان دو کشور را راضی نمی کند و به گفته آنها رقمی بسیار بیشتر از این مبلغ برای آینده هدف گذاری شده است.
عضویت دو کشور در سازمان های بین المللی و منطقه ای مانند کنفرانش اسلامی و اکو نیز که از شاخصه های مهم در تعیین سطح مناسبات و ارتباطات بین دو کشور به حساب می آید از دیگر زمینه های لازم برای ایجاد پیوند قوی میان دو کشور است.
به هرحال انتظار می رود که سفر دکتر روحانی به باکو در تداوم دیدارها ی گذشته روسای جمهوری دو کشور در داووس و آستاراخان و نیز سفر علی اف به تهران بعنوان پازل تکمیل کننده مناسبات رو به توسعه تهران و باکو باشد و آن را تحرک بیشتری دهد.
و بر این اساس است که محمود واعظی رییس ایرانی کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی ایران و آذربایجان با صراحت می گوید که مناسبات دو کشور در حوزه های مختلف روند رو به رشدی داشته و با سفر پر اهمیت رئیس جمهوری ایران به آذربایجان فصل جدیدی در روابط بین دو کشور ایجاد می شود.
سیفعلی موسی ز اده